23 de dec. de 2011

DA NOIVA CADÁVER E DO TEMPO QUE NOS SEPARA



     Ten publicado a editorial Rinoceronte unha compilación de relatos curtos do escritor húngaro Dezso Kostolányi agrupados co título do primeiro deles, O tradutor cleptómano. Centrareime noutro, A prodixiosa visita de Krisztina Hrussz, onde o autor xoga co sentimento de ausencia do ser amado que desaparece e a desesperación por recuperar un chisco da felicidade perdida coa que amainar a coita. A triloxía de protagonistas confórmana a propia Krisztina, cantante morta que resucita para satisfacer o desexo de Vidor, estudante de medicina, de gozar nunha derradeira ocasión da súa compaña

...e o tempo...

     A historia esaxera unha realidade coa que de cando en cando batemos e que pon nun apuro a nosa capacidade de reacción. Un arrecendo, un aceno ou unha frase tráenos á memoria a lembranza dunha persoa que significou moito nun momento das nosas vidas. De aí, de cavilar a xeito de programa de vellas glorias que foi de, a concibir o anhelo de volver vela algunha vez, apenas un paso. Do ancho da cabeza dunha agulla. Porén, un día ocorre. Ben, que lle dis agora cando CHAS!, se cruza de novo no teu camiño? Puido significar moito para ti, de acordo, pero non mantedes ningún tipo de relación. Perdiches o seu número de móbil. Nin sequera figurades como amigos no Facebook. Niente. De que conversas cun descoñecido co que te sentes no deber de facelo? Do tempo, talvez? Quizais da saúde ou da familia. Ao mellor, cun pouco de sorte, a porta do ascensor non tarda en abrir. Se cadra até che toca o gordo e a túa praza de garaxe non cae moi lonxe. Ou a súa.

     Por moi brusca que pareza, a cotío as circunstancias achegan sensacións peores. Poñámonos no caso de que, ou ben Krisztina ou ben Vidor (co tempo non existe esta posibilidade) permanecese inalterable coma un busto de bronce. Que non mudase en absoluto. Nada de nada. Como acender unha mañá o televisor e almorzar cun capítulo do Coche Fantástico e os vaqueiros fardapichas de Michael Knight. Meu Deus, pero como che gustaba iso? Imposible! Tomando o café coa persoa en cuestión (non puideches evitalo) dáslle a razón a quen razoou que, mellor parecer imbécil ca separar os beizos e confirmalo. Porque así como a escoitas a ela, así te comportabas ti. Menos mal que, afortunadamente, evolucionaches.

     Algo semellante pasa cos Aniversarios. Ou co Nadal. Coa primavera e as gramíneas pregúntaste cando chegará. Co verán e as calores, falta moito? Co outono e a gripe, que vén, que ben! De súpeto, o inverno. A lotaría. As festas.

E agora, que?

Cando remata este incómodo reencontro?



16 de dec. de 2011

MACEDONIA

 


     Remétome ás palabras de Rovira i Virgili no seu libro Historia dels Moviments Nacionalistas que, ao referirse a esta nazón, di: «... Macedonia é o país máis complicado do mundo. A confusión e a complicación proceden das causas seguintes: ... 3. Desnacionalización lingüística de bon número de habitantes, por adopción doutra lingua. En Macedonia hai gregos e servios de raza que teñen por idioma o búlgaro e ao revés. 4. Formación de dialectos intermedios entre as diferentes linguas, sobretodo entre o búlgaro e o servio, que impeden dicer con exactitude se determinados elementos son de lingua servia ou de língua búlgara. Nestes casos xa non é somente imposíbel dicer a qué raza pertenecen estes fatos, senón tamén a qué lingua».

Santiago de Compostela: Follas Novas edicións,
páxina 149.

-o-

     Hai demasiados políticos dun lado e do outro que xogan coa lingua para o seu proveito. Sempre pensaba en mandalos á merda a todos. Agora non. Agora gustaríame mandalos a Macedonia. Alí sóbranlle os xoguetes.



16 de nov. de 2011

DA ECONOMÍA NA RADIO E NUNHA CUNCA (PEQUENA) DE LEITE



     Hoxe, mentres conducía, lembrei un anuncio da tele de hai xa uns anos. Tampouco moitos, eh! Trataba da maridaxe entre a máis crocante das galletas e o máis sabedor dos cereais da que nacía, TACHÁN! un novo e nutritivo almorzo. Unha mestura que nin o gato-can dos debuxos da galega da mesma época. O caso é que, con Flòrian, o sobriño de Valeria, daquela alumno de infantil, os publicistas marraron a estratexia. Razón non lle faltaba cando, ao velo, concluía dubitativamente:

     ... entón, comemos os seus fillos...

     Digo que me acordou isto porque no coche, noventa e cinco punto dous no dial, un catedrático dalgunha rama da economía para min descoñecida explicaba a crise coma un problema de consumo e esgotamento do crédito no presente, co que finalmente devoramos o produto do futuro. Claro. Evidente.

     Mira ti por que me sentaban mal os crispis.



2 de set. de 2011

DOR




     -Seguro que non quere nin a careta?
     Non. Como moito, meteu os pantalóns por dentro dos calcetíns para que non lle entraran cara a onde non puidera controlar a dor. Deu un par de paseos por toda a alvariza pero as abellas non responderon á provocación: ou ben apuraban a flor do castiñeiro previndo que axiña se acabaría ou desconfiaban de que aquilo se tratase, en realidade, dalgunha sorte de emboscada contra elas. Pediulle entón ao apicultor que afumase a colmea máis próxima a aquel. Tragou cuspe e achegouse. Amodo. A primeira, na fronte, non tardou. A seguinte, máis preto da diana. Dos ollos. O cheiro atraeu ás súas irmás. Pechou con forza os puños. Unha bágoa esvaroulle pola fazula.
     -Se de verdade as picadas fosen tan boas para as articulacións como din, eu non padecería de artrose- observou o abelleiro.
     -Amigo- saloucou el - A miña enfermidade é outra. Chámase morriña.



7 de ago. de 2011

DO TURISTA CASUAL, DO QUE SOÑABA CUN COMPÁS E DO QUE MIRABA CON ABRAIO PARA ELES



     Razoaba o paisano diante dunha cunca de viño nunha vella viñeta de Manuel Torres que o problema da bebida resulta malo de gobernar porque, se un bebe emborráchase e, se non o fai, morre coa sede. Na vida, atopámonos a miúdo con disxuntivas coma esta, extremadamente dramáticas e sen un punto medio de virtude socrática ao que agarrarse. Como decidir que roupa levas na maleta cando marchas de viaxe. Se metes a que che apetece seguro que te recoñecen como turista e, se elixes afrontar os teus días de asueto cun pouco máis de discreción, ao mellor acabas por sentirte incómodo. Comprimido. Cohibido. En calquera caso, xa pode ser o peor dos Barrantes, que entre sufrir coa gana del ou baixalo dun chopo, normalmente escolles o segundo. Aínda que despois o vaias deitando para fóra polas esquinas. Pois coa indumentaria sucede algo semellante. Entre pasar desapercibido e dar o cante, que carallo, estamos de vacacións, como se nos peta andar de Entroido!

     Na Lisboa á que lle debía unha visita [1] cruceime cun exemplo clásico desta desinhibición, diana fácil nunha columna de Arturo Pérez-Reverte. Un fulano do que agocharemos a súa identidade chamándolle X, por non aplicar unha nomenclatura de corte máis explícito, tipo “HORTERA con maiúsculas”. Total, ao noso amigo X a hora de buscar un subidón de adrenalina practicando balconing escapóuselle pero, non por iso renuncia a probar experiencias que, en fin, nunca ousaría tentar alí onde vive... Como vestirse en público o máis casual posible. Ocorre entón que as opinións se dividen coma se avaliásemos o talento musical de Asuranceturix, o bardo das aventuras de Asterix: el pensa que loce guapo e marcando estilo mentres os demais descubrimos nel un auténtico friki. Contemplemos pois a noutrora fina estampa de X, ás 10:00 da mañá, agardando pola apertura do Mosteiro dos Xerónimos en Belém, coa súa sobria camiseta sen mangas de camuflaxe selvática, con toda esa espesa e viril pelame negra desde o ombreiro até o pulso á intemperie, en hábil combinación cuns provocativos pantalóns curtos de cor café con leite. Parafraseando á revista cultural de maior tirada en España, aaargh!



     Porén, polo menos en aparencia, semella que ve cousas doutro país. Un pouco máis escuras do habitual, iso si, que moito mal fixo Brad Pitt ao impor a moda de entrar nos museos sen quitar as gafas de sol, pero con algo quédase. Aínda que, como naqueloutro debuxo de Carlos Maside, probablemente cando llo pregunten non saiba responder se Portugal é colorado coma nos mapas. Ou, se en lugar de Lisboa se tratase de Compostela, igual contestaría que o cabalo branco de Santiago tornou moreno... Pero, repito, o desprazamento préstalle. Con outros xa non teño tan claro o asunto.

     O elevador de Santa Xusta. Unha obra de enxeñaría extraordinaria concibida polo maxín dun discípulo de Gustave Eiffel. Pero estoutro mozo, ao que bautizaremos como Pi non levanta os ollos do seu libro. A elección deste termo, no canto de continuar a nomenclatura anterior poñéndolle Y, radica naquilo que tanto concentra a súa atención. Insisto, este individuo existe, non o inventou Juan Carlos Ortega para os seus espazos absurdos de radio: un adolescente que devora páxinas que tratan precisamente diso, das propiedades case máxicas do 3,1416. E digo eu: iso, non o podías facer na casa? Por favor! Non, se ademais, seguro que andas amolado porque os teus pais te obrigaron a viaxar con eles. Calquera que te ve sabe que che molesta a mochila para agarrar as follas, e falo así, coma quen suxeita o volante do coche para botar unha soneca sobre el, ou como se ergueses un prato fondo para, coa outra man, aproveitar as últimas culleradas da sopa. Certo que, habéndoa para xantar, non se bebe viño. Mira ti: se cadra aínda quedan turistas que renegan do Barrantes...





1 de ago. de 2011

DAQUELOUTRA TARDE LÚGUBRE NAS RÚAS DE OSLO



 




(Detalle do cadro “Tarde na avenida Karl Johan” de
Edvard Munch en versión libre.
A mesma angustia anticipándose un século)


Para ver o orixinal, preme na seguinte ligazón:


8 de xul. de 2011

DESE HONRADO CIDADÁN QUE APARCA A GOLPES, COMO EXEMPLO DE SOCIEDADE QUE ESTÁ A MONTE




     Que pasa? Non colles? Non tes espazo abondo? Mira que hoxe, aínda chovendo, atoparías sitios a esgalla onde deixalo. Gratis, ademais. Pois non. Por fin á forza elixes o máis raquítico. Xusto detrás miña. Vale. Suporei inxenuamente que o teu destino non cae moi lonxe e que non che apetece mollarte. Nin a ti nin aos teus acompañantes, eses que non mandas baixar para que te axuden. OK, pero a min sucédeme o mesmo. E véxote. E ti vesme tamén. Entón, por que non sentes un pouco de pudor? Que irreprimible impulso che obriga a aparcar de oído? Cóntame: que necesidade hai de andar fozando no meu parachoques, coma un porco ás landras? Para a miña idea, que gozas do momento coma un burro nun patacal. Con esa sensación de impunidade que achega o saber que non me vou queixar, porque o toque non deixará pegada; porque, se non escampa, non perderei o tempo pedíndoche explicacións; porque, non acontecendo máis, para que cabrearme? Para que se me inche a vea do pescozo?

     Pero irrítame. Ao mellor por iso, co coche perfectamente estacionado, gastas batería mantendo acendido o limpaparabrisas. Recreándote coa cara que poño pola manobra que acabas de perpetrar no meu traseiro. E non te desculpes, eh! Se é que, a xente está a bravo, machiño. A bravo.



25 de xuño de 2011

EPÍLOGO




25 de xuño de 2011
Asunto: Resistencia á posición vertical das súas tapas




F. A. Gomes
Presidente da Asociación de Fabricantes de WC


Como usuario da súa liña de produtos, desexo facerlle chegar unha queixa respecto dos últimos modelos de retrete que están lanzando ao mercado. Sucedeume xa en tres lugares: na casa, no traballo e, hoxe, no piso dunhas amizades. Probablemente se deba á miña condición masculina pero, malia posuír unha man en cada brazo, e un par de brazos pegados ao corpo, síntome incapaz de realizar dúas cousas a un tempo: ou aguanto da tapa, ou aguanto de... 


Unha aperta


Nuno C.

22 de xuño de 2011

DO MONÓLOGO SOBRE O INSOPORTABLE PASO DO TEMPO E DA CAPACIDADE DIURÉTICA DAS ESTRADAS (Parte II)



-o-

     Pero, volvamos ao importante. Ao quid da cuestión. Porque, se realmente desexas abrirlle a gaiola ao paxaro e non consegues que se che escape ren polo peteiro, existe unha solución infalible: conducir. Desde logo, os poderes diuréticos do binomio coche - estrada merecen, unha sentida homenaxe. Canta xente, entre a que me inclúo, non ben sacamos a chave do contacto e xa estamos levantando a tapa do retrete. Tempo haberá de quitar as bolsas da súper do maleteiro, de saber se o papel do parabrisas provén do libro de receitas do Concello, de comprobar se che daban luces porque picaches unha roda ou porque os Verdes andaban de safari fotográfico... co apuro, perdemos a noción das cousas. E todo, sen necesidade de infusións de Ononis Spinosa nin de caixas de 28 pílulas con prezo de venda ao público invisible, nin gaitas (nunca mellor dito). A custe cero para a Seguridade Social.





     A miña prematura vellez permíteme lembrar como, na época na que as corredoiras dominaban o mundo, en besta ou a pé, bastaba con deterse e arrimarse a unha esquina para aliviarse con fruición. Co único e masculino inconveniente, claro, de que as petrinas dos pantalóns non se inventaron até o século XIX. Un lugar discreto para a descarga, un psss!, sacudida e pa’ dentro. De súpeto, ignoro o motivo, mutación xenética se cadra, do tronco común do transporte xurdiu unha especie sensiblemente máis evolucionada, clave por outro lado en eidos moi diversos. Sen ir máis lonxe, na política moderna: o chofer. Alguén que se despraza con alguén a algures, ou o adeus ás viaxes en solitario. Unha figura que ficou illada até os nosos días respecto das do acompañante, copiloto, xefe que non se senta – esbarráncase - no asento de atrás, etc. e que xa posuía esa característica micción de fin de traxecto.

     Imaxino a supervivencia daqueles primeiros pasaxeiros durísima fronte a esta nova criatura tan adaptada á súa contorna. Agora, cando non nos toca termar do volante, evitamos mexar concentrándonos na paisaxe ou no DVD talvez, pero daquela non quedaba outra que implorarlle ao condutor que fixese un alto no camiño. Algo que, á marxe dun problema de intimidade, supuña un acto dunha vulgaridade extraordinaria. Non sei, non vexo a ese terceiro vizconde de Plymouth, con nobres achaques de vexiga, solicitándolle unha paradiña ao cocheiro. É que teño unha aristocrática urxencia. Bautista. Non, non. Ademais, seguro que estes reparos retrasaron a aparición da prensa amarela. Da Cuore, por poñer un exemplo.

     Porén, produciuse un cambio no medio que acelerou o desenvolvemento da capacidade diurética humana: o asfalto. Particularmente, as autoestradas. Entre que pensas que, total, para o que falta, total, agora xa logo chego, e que a empresa adxudicataria da súa construción nunca se permite o luxo asiático de gardar unha gota de piche para unha área de descanso (se para estirar as pernas carecen de orzamento, de plantar un piñeiro onde botar un pis nin falamos, claro) exercitas a resistencia si ou si. Pola conta que che trae. Coidando que a temperatura do interior do coche non provoque un efecto multiplicador das túas obrigas fisiolóxicas (volvendo ao paréntese anterior, e un banco e unha mesa para roer nun sándwich?), subindo totalmente a fiestra para que o zoar do aire entrando no vehículo non che avive a ansia (se polo menos apañaran as silvas nas curvas amputadas do trazado orixinal que aproveitan para a ocasión...) ou retorcéndote no sitio buscando a postura axeitada para previr a traxedia.

     Conducir.

     Un drama urolóxico.



20 de xuño de 2011

DO MONÓLOGO SOBRE O INSOPORTABLE PASO DO TEMPO E DA CAPACIDADE DIURÉTICA DAS ESTRADAS (Parte I)



     Rabos de pasa. Memoria de peixe. Un esconxuro. A idade cóbrache unha alta peaxe para que accedas ás vantaxes da experiencia. Claro que, se non te acordas do que fas, dificilmente vas poder aplicar o que aprendes. Así é que, levo unha semana cacheando polo borrador dunha entrada para o blogue, pero non o dou atopado...

De aí que me sinta tan vello
Tan canso
Tan derrotado

     Como cando me decatei de que me gustaban as tonalidades amarelas, ocres e castañas das follas das árbores no chan nos meses de outono e, inutilmente, tentei pegalas de novo aos estremos das pólas con cinta de embalar. De cor marrón, por suposto.



     Ou como aquel día de infausta lembranza, no que por vez primeira encontrei un solitario (e esaxeradamente longo) pelo branco no medio e medio do peito. Xa tiña o fío, co esterno a cana, só necesitaba un anzol para enganchar a miñoca. Home, despois, como con todas as cousas, un acaba por afacerse, pero botei unha boa tempada valorando a posibilidade de depilarme de corpo enteiro, con tal de non seguir imaxinándome transmutado no xemelgo de Copito de Nieve (q.e.p.d.).

     Por non falar da ocasión na que, farto de cargar coa mochila ao lombo nunha viaxe de interrail, desexei desde o máis profundo da miña ialma unha maleta con rodas; eu, que sempre critiquei o pouco aguante da xuventude actual (oh!, nin que nós non carrexáramos libros), como se as desviacións nas costas supuxeran un patrimonio exclusivo desta xeración; eu, que en tantas oportunidades me reprimín para non soltar un couce aos cestos móbiles das vellas na praza (esas que non poden co peso dunha cabeza de repolo pero gozan meténdoseche diante á hora de pagala, esas!, finas do grelo!), pequenos carros de combate para os que os teus pés nunca constitúen un obstáculo infranqueable. Demasiada flor de pitiminí.



Os anos,
esa arma coa que se traizoan os principios.

A idade,
ese virus que desprende retinas e linguas.

     Que me falta? A próstata? Problemas de incontinencia non exclusivamente verbal? De momento, áchome na fase anterior. Esa na que, pola contra, non mexas. Esa na que, ti dis que retés líquidos cando, en realidade, acumulas sólidos. Ademais, casualmente nun único sitio. Míraste no espello e, que ves? A cachola e o barrigón. De fronte, un 8 perfecto. De perfil, un B maiúÚúsculo.



- É que son de óso gordo - escúsome.

-o-



22 de maio de 2011

HISTORIAS DE ESTRADAS



     -Rapaz, poderías premer o botón para que se poña en verde para os peóns?

     Mentres falaba, man sobre man e ambas as dúas sobre o caxato, o ancián acompañou a mirada cunha lixeira elevación do furabolos sinalándome que alí, alí debía sobar. Home, xuraría que xa o fixera pero, habituado a que transcorra tanto tempo até que se escoita o nome dunha rúa polo altofalante e a que o señor colorado supere a súa vergoña, tampouco apostaría unha unlla a que eu levara a razón. Ademais, distraérame ollando o tríptico que acababa de recoller na oficina de turismo. Así que, por educación e máis ca nada por se acaso, deille. Xirei a cabeza buscando a aprobación do vello pola miña boa acción pero sorprendino no medio dun sorriso que reprimiu ao sentirse descuberto. Non entendín a conto de que viña esa reacción, cousas da idade, pensei, e volvín ao folleto.

     Ignoro canto se moveu a agulla do reloxo, tan eternos son os segundos ao pé dun semáforo cando, de esguello, vin unha moza que cruzaba, sen agardar á cor verde, cara ao meu lado da estrada. Acenoulle aos coches a xeito de agradecemento por deterse, e pasou por entre o vello e eu, para despois desviarse e desaparecer definitivamente.

     -Esta xuventude, sempre ás présas...

     Como queira que, por natural instinto depredador, fun detrás dela un cacho coa vista, cando quixen recuperar a compostura e centrarme no papel que tiña diante, a miña ollada bateu novamente coa face do ancián. E, igual ca antes, cacheino rindo sibilinamente. Talvez para mandar a auga á súa torna (ou iso cría) pediume por segunda vez que premese o botón. Empezaba a amolarme.

     Un par de homes ensumidos en cadanseu chándal, un, dous, un, dous, inspirar, uuuufp, expirar, pfuuuu, partiron do meu carón, repetindo a manobra da rapaza, malia que os vehículos dunha e doutra banda (un camión de reparto de butano e unha furgoneta dunha empresa de instalacións eléctricas) frearon cunha dozura, para min, fóra do común.

     -Nin que non puidésedes agardar un minuto!

     Vale. Neste punto, o que lía sobre edificios do medievo e castelos enfeitizados, xa me importaba un carallo. Aqueloutra vella gloria atraía a miña atención. Como se el o soubese, ergueu o bastón por riba da cachola alén do rabo da boina, (non escordou o ombreiro, non) e seguiu protestando, cun aquel de teatralidade e sen parar de ensinarme a dentadura postiza.

     Sucedeu daquela que outra xente se puxo a cruzar, desde a beirarrúa contraria. Tamén desde a que eu ocupaba. E, con eles, a momia. Ao longo de tamaña odisea non deixou nin de mirar cara a min nin de soltar gargalladas espasmódicas. Cando, aleluia!, chegou ao seu destino, levantou o báculo e apuntou en dirección ao semáforo. Como se quixera avisarme de que xa non estaba en vermello.

     Pois non. Non era iso.



1 de abr. de 2011

DA VACA DE PANTOMIMA COMO ENTREMÉS NO QUE SE DISTINGUE UNHA HIPÓTESE DUNHA TEORÍA E DA IRREFUTABILIDADE DAS LEIS DA NATUREZA



PERSONAXES:

          FLÔRIÁN, sobriño de Valeria.

          NUNO CAPUCHO, amigo da súa tía.

          A VACA, animal metafórico.

     A acción transcorre en Galicia, na casa de Valeria. Nuno axuda a Florián cos seus deberes de física e química.

-o-

ACTO PRIMEIRO (E DERRADEIRO)

ESCENA I (E ÚNICA)

     Flôrián.- Que é unha hipótese?

     Nuno Capucho.- ...

     Flôrián.- En que se diferenza dunha teoría?

     Nuno.- ...

     Flôrián.- E dunha lei?

     Nuno.- (cos dedos furabolos e matapiollos da súa zurda frega por debaixo da ponte das gafas en clara actitude de pensamento profundo até que, por fin, se lle acende unha lámpada) Conteiche algunha vez a historia da casa da vaca?

     Flôrián.- (nega coa cabeza) Non.

     Nuno.- Hai anos, por motivos estritamente profesionais (chíscalle un ollo a Flôrián), víame na obriga de realizar certo traxecto por estrada a Santiago. Unha mañá, quedei atrapado nun xigantesco atasco. Colidiran dous quilómetros máis adiante unha furgoneta de reparto de pipas de xirasol a granel cun camión de galiñas que non respectara un stop. Como te podes imaxinar, as pitas puxéronse coma o quico

(N. do A.: neste intre, dado que o auditorio carece da sagacidade suficiente para comprender o hábil xogo de palabras, os infiltrados da compañía nas filas 3, 5 e 6 disimulan con risas contaxiosas).

     Nuno.- (prosegue) Total, que carrexaron nelas, de volta ás gaiolas, durante un par de horas. Daquela, durante a agarda, fixeime nela.

     Flôrián.- No que?

     Nuno.- Na vaca. (escóitase un “TACHÁN” de suspense). Unha suíza. Pinta, por suposto. Desas que, co Photoshop e o bote de pintura violeta, venden chocolate a esgalla. Fermosa. Leiteira, de seguro, a xulgar polo tamaño do ubre. Dispuña dunha ampla zona na que pacer diante da casa, un chalé de recente construción, cousa que certamente me sorprendeu. Pero algo máis raro aínda chamou a miña atención: permanecía absolutamente perena, sen mover nin o rabo para espantar as moscas. Coa cabeza ergueita, semellaba pasmada nun punto perdido no infinito. Xesús, (sobreactuando), era unha vaca de pantomima! Que magnífica reprodución dun bóvido ruminante! Mais, que facía alí?



     Flôrián.- Nuno...

     Nuno.- (orgulloso dos súa sabedoría xeográfica) Se o parque do Pasatempo de Betanzos o preside un león de pedra, por que á entrada de Compostela non pode haber un chalé cunha vaca falsa?

     Flôrián.- (lacónico) O que ti digas...

     Nuno.- Ben, obviamente desde aquela sempre desviaba a vista cara a aquel lugar e, curiosamente, achábaa cada mañá nunha esquina diferente da finca e coa herba segada coma polo mellor dos xardineiros dun estadio de fútbol. Pero como? (excedéndose de novo na súa actuación) Se era de mentira! De aí que elaborase unha hipótese: o animal cobraba vida e alimentábase pola noite e, coa chegada da alborada simplemente se detiña para que o admirasen. Non importa que che pareza que carece de sentido. O fundamental dunha hipótese é que funcione e que achegue unha explicación para unha realidade até ese intre indescifrable.

     Flôrián.- (irónico) Por que non cabe a posibilidade de que os propietarios se preocupasen de movela, claro...

     Nuno.- Boa observación! Tamén o pensei, pero o tempo pasaba e nunca conseguín albiscar os donos, como tampouco logrei que alguén me dese outro razoamento que cadrase mellor có meu con aquela situación. Así, (vitorioso) o calendario e a ausencia de contradicións transforman unha hipótese coma a miña nunha teoría.

     Flôrián.- (resignado) Ti gañas. Réndome. Pero onde deixaches a lei no teu conto?

     Nuno.- Aí quería chegar! Unha mañá boteina en falta. Desaparecera. Sen deixar rastro. E, sen ela, a herba medraba agora vizosa coma nun extenso prado de Nebraska.

     Flôrián.- Non contestaches á miña pregunta.

     Nuno.- Está claro! A vaca morrera. É lei de vida.


FIN



     Infiltrados das filas 3, 5 e 6.- (aplaudindo) Bravo! Bravíííííísimo! Outra, outra!


22 de mar. de 2011

DE COMO NON HAI QUE TOMARSE EN SERIO O NOME DOS BLOGUES ESPECIALMENTE SE FALAMOS DE “DESASFALTANDO CORREDOIRAS”


     Prezado amigo,

     Compañeiro. Colega. Irmán. Crack. Grazas de todo corazón polo teu apoio. De seguro, comprendes a fonda satisfacción que se apoderou de min ao saber, por fin, que non son o único que está farto de tanto piche e de tanta estrada inútil. A túa actitude demostra que os meus laios expresados a través do teclado do ordenador non navegan nos mares da soidade, senón que constitúen a manifestación dun sentimento que medra alén das catro esquinas da pantalla e o scroll do blogue.

     De tódolos xeitos, agardo que non me vexas coma o teu faro, coma o teu norte, coma o teu guía. Coma un pioneiro, vale. Pero, por favor, non tomes ao pé da letra o que escribo dada a miña tendencia a empregar con asiduidade as comparacións e as hipérboles. O propio nome deste humilde recuncho da internet, como sutil metáfora dun desexo, exemplifica tal costume. Debes ir máis aló das palabras e tentar dar co significado que detrás delas se agocha, sen deterte nas formas. Desenvolve o teu pensamento abstracto con tanta procacidade como lle imprimes ás túas accións!

     Dito doutra maneira, e para entendérmonos: non cres que te excediches? Non se che iría un pouco a man, machiño?

     Atentamente,


Nuno Capucho



P.D.: Por certo, que fixeches co asfalto?




20 de mar. de 2011

DOS BENEFICIOS DA REDUCIÓN DA VELOCIDADE MÁXIMA PERMITIDA NA LITERATURA CONTEMPÓRANEA DE VIAXES


     Levamos un par de semanas co límite de 110 km/h en autoestradas e parentes en primeiro grao de afinidade, e resulta que o mundo non se detivo. Home, freou un chisco, unha migalla, un case nadiña, en particular para aqueles que antes xa circulabamos sen exceder o máximo da vía; porque para os gozaban de exención, a bula debe de seguir manténdose. Só así me explico que tamén agora, co pedal dereito pisado até onde se me permite, sigan adiantándome vehículos que inmediatamente desaparecen da miña vista. Ou, será que o meu velocímetro non furrula? Non haberá sancións tipificadas legalmente por voar tan a rentes do chan? Desde cando se autoriza o teletransporte, fóra de Star Trek?

     Non xulgo a eficacia da medida nin a súa vixencia temporal porque me faltan datos e para falar sen cancelas xa están os blogues mailas redes sociais. En calquera caso, ese chisco, esa migalla, ese case nadiña de recorte de rapidez nos desprazamentos incita, porén, esas olladas furtivas que todo condutor, por moito que se gabe da súa absoluta concentración na estrada, bota cara ao horizonte na busca dalgún curruncho descoñecido na paisaxe. E ese efecto que eu noto nos meus curtos traxectos debería de multiplicarse naqueles que nalgún momento gañan o pan relatando as súas viaxes.

     Explícome: Resulta que ando a planificar unha escapada a Lisboa para a vindeira Semana Santa. Seguindo os consellos de Valeria e de Mundinho, escollín prepararme coa lectura de “Viaje a Portugal” de Saramago pero, a estas alturas, con só 100 páxinas lidas, sinto unha fonda decepción. Que mágoa que, daquela, as comunicacións lusas xa evolucionaran tanto! Canto ben tería feito por este libro unha redución no límite de velocidade. Ou un sistema de cobro de peaxe trapalleiro... Para aclarar os motivos da miña desilusión, aí van unha serie de apreciacións:

a)       Cinco puntos en edición de peto significa que se trata dunha obra careira.

b)       Non comprendo o argumento que figura na cuberta, esa pretendida intención de describir “el auténtico rostro de una tierra inagotable”. Por que non especifica en que o é?

c)       600 páxinas poden parecer demasiadas. Un tocho que nin-diola. Pero, nelas, resúmese un país duns 90.000 km2, polo que, aplicando as matemáticas, en cada unha condénsanse uns 150 km2. Para entendernos, catro veces a extensión do concello da Coruña. A unhas 30 liñas por cara, se quixese salientar as virtudes da Torre de Hércules sen trocar de municipio, disporía de apenas 7 e media. Así que, esquécete de dar un paseo por Riazor. 

     Por iso digo que, se o periplo discorrese máis amodo, seguramente o collería a noite polo camiño sen encher as alforxas de tantos lugares, pero non lle quedaría máis remedio ca centrarse en cada un deles. Habería un oco para falar da natureza, das súas cores, das fervenzas, da xente, da gastronomía de cada rexión, dos entroidos de aquí e acolá... que sei eu. De todo! E non só de igrexas, capelas e ermidas. Porque, vaia co paradoxo José, que ti, precisamente ti, te deteñas exclusivamente nas marabillas da sacra arte cristiá portuguesa.

     En fin, creo que, aproveitando que estou chegando a Monçao, vou cruzar a fronteira.



13 de mar. de 2011

HISTORIAS DE CORREDOIRAS


     A primeira vez que Mundinho chegou tarde a unha relación non lle puido botar a culpa aos empregados de Correos como sucedeu no caso de Valeria*. Aquela mañá, preámbulo dunha tarde de festa de verán, non lle collía o pan no corpo. Miraba polas fiestras, asexaba desde as portas, pero o seu pai non aparecía. Incapaz de pousar o cu máis dun minuto, bulía dunha habitación a outra, atravesaba o corredor, paseaba pola cociña, da cociña metíase no rocho, que fas aí?, do rocho liscaba para o seu cuarto... Nin rastro. Mentres, na súa imaxinación engadíalle, ao aspecto de galán cinematográfico co pelo lambido coma caído no pingue do porco e ao barbeado, debutante, de desbotables bic e varon dandy paterno, tan furtivo coma inútil na práctica, a fachenda daquela chaqueta a estrear que debía cruzar o limiar dun intre a outro. Non aforraría esforzos por Maya. Mesmo se dispuña a empregar a totalidade dos cartos que lle dera a súa nai naquilo no que, segundo lle contaran, ela se encaprichara. A hora do xantar pasou, as croquetas de bacallau (ou eran os nervios?) chuzábanlle no estómago e, cando o sufrimento prolongado no tempo ameazaba con provocarlle insensibilidade, chegou. Encarnado coma as brasas. Laiándose coma decote de insoportables dores de cabeza. Coa única intención de deitarse na cama e sen a ansiada prenda.

     O balbordo posterior entre os seus proxenitores coñecíao de sobra, pero aquel día non lle preocupaba. Nada podía alterar o seu plan. E se nel figuraba unha chaqueta, vestiría unha. Así que recolleu a do seu pai do chan, ao pé do colgadoiro, aledouse por unha vez de imitarlle en algo (pero só na talla!), meteu os cartos no peto contrario ao do pano (non fora perdelos ao sacalo para asoarse) e botou a andar polas corredoiras cara ao seu destino. Apurando, pero controlando o paso para non suar. Unha vez na festa, había que actuar con rapidez. U-lo boneco vestido de mariñeiro, o do gorro e ollos azuis? Alí! Naquel posto ambulante! Co regalo xa nas mans, dispúxose a soltar lastre. Pero non puido. Coas présas non se decatara de que a chaqueta do seu pai tiña un furado do tamaño exacto para arruinalo. Sen tempo para reaccionar, sentiu como se un pesado rizón o ancorase ao chan: aquel pelo louro, o vestido azul, aqueles dedos coñecidos, de unllas pintadas de morado, que asiron o grumetiño de trapo... Outro patrón acababa de pagar. Outro barco recollía o palangre.

     Maldita sorte! A frustración mandouno de volta para o fogar. Tentou expulsar a súa rabia pateando canta pedra ía encontrando pero nada conseguía alivialo. Pasaban os camiños, a festa quedaba atrás e, a medida que a luz daquela tarde minguaba, medraba aínda máis a súa carraxe. Cego de ira, sen limpar a lama dos zapatos, dirixiuse cara á habitación dos seus pais. Coa chaqueta en alto, axitándoa, introducindo o puño polo buraco traidor e sen agardar a que erguese a cabeza da cama para saber que ocorría, repetiulle aquilo que tantas outras veces lle oíra berrar á súa nai:

     -Así foxen os cartos desta casa!




(Detalle de “Maya coa boneca” de Pablo Picasso)

Para ver o orixinal, preme na seguinte ligazón:



* VER A ENTRADA: DE COMO AS CORREDOIRAS NON INTERFERÍAN NAS RELACIÓNS SENTIMENTAIS E DA SÚA INFLUENCIA NAS COMUNICACIÓNS POSTAIS

7 de mar. de 2011

DO CURIOSO NEXO DE UNIÓN ENTRE Mr. MURPHY E O POLO QUE CRUZABA A ESTRADA


     Desde que de cativos incorporamos un compañeiro invisible para xogar, repetimos experiencia innumerables veces ao longo da nosa vida con outros seres máis fabulosos aínda: D. Pedro Chosco, para mandarnos á cama; un grilo chamado Pepiño, saído das páxinas de Pinocho, para dotar de voz á conciencia en ausencia dun pai carpinteiro; os Sres. Augas de Galicia e Patrimonio, para tocarche a gaita cando menos o agardas... e, por suposto, Mr. Murphy, cando retoricamente te cuestionas unha realidade tan inexplicable como inevitable.

     Mr. Murphy ben puido formular unha pregunta que recibín no meu enderezo de correo electrónico hai anos, envolto no celofán dos reenviados: ¿por que o polo cruzou a estrada? Entre as variadas respostas que procuraban unha razón daquel comportamento figuraban as de Platón (buscaba o ben), Miguel de la Quadra Salcedo (para ir onde ningún polo estivo antes) ou Freud (que iso te preocupe revela a túa inseguridade sexual). De calquera xeito, que unha galinácea adopte esa conduta constitúe un feito extraordinario. Propio dos mamíferos: ourizos, gatos, cans... e persoas. Todos, segundo contestaba o anónimo profesor de primaria no devandito e-mail, desexan chegar ao outro lado. Certo. Pero, obviando iso e cinguíndonos estritamente ao asunto humano, por que a xente cruza por onde lle dá a gana?


     Imaxinemos unha curva que separa dúas prolongadas rectas. Nin rastro dun paso de cebra. Incorporemos agora un peón, concretamente unha señora maior. Velaí xorde a figura de Mr. Murphy: por que esa criatura acabará atravesando sempre polo medio da curva? Eu entendo que ela o identifica coma o lugar máis seguro ao dispor de visibilidade en ambos os dous sentidos. E probablemente non se trabuque. Porén, a casuística indica que, se substituímos a anciá polo seu home cruzará, ou ben xusto antes, ou ben inmediatamente despois de que a estrada se pregue. Por que? Porque considera demasiado perigosa a outra opción. E, se cadra, tamén lle asiste a razón.

     En calquera caso, existe unha situación para a que non acho explicación pero que se cumpre coma unha lei de Mr. Murphy. Nunha cidade calquera, conduces o teu utilitario e atopas, Oh! Milagre! un espazo entre dous vehículos no que collería un autobús. E non un urbano precisamente. Inicias a manobra de aparcamento. Fundamental apagar a radio para concentrarte, que de maña andas escaso. Nin unha alma preto. Metes a marcha atrás. Procuras guiarte polo toque da roda na beirarrúa. Coa inmensidade da que dispós! Un pouco para diante, un chisquiño para atrás. Repetimos. Outro pouco para diante, outro chisco para atrás. Vaiche quedar ni-que-la-do. Interrogante: Por que sempre aparece de súpeto, de non se sabe onde, alguén que cruza en diagonal cara ao outro lado da estrada, elixindo facelo xustamente por detrás do teu coche, cando aínda non remataches de manobrar e todos os demais arredor do teu están totalmente detidos?


2 de mar. de 2011

DAS SENSACIÓNS DA CAPRA PYRENAICA LUSITANICA EN PLENA ERA DAS ESTRADAS


Galicia, ou será neofalante ou non será galegofalante
Belén Regueira. Xornalista.



     - E eu? Que vai ser de min?



     DIARIO DA BAIXA LIMIA. REDACCIÓN: A cabra montés galaico-portuguesa subsiste en Galicia. O anuncio produciuse onte 29 de febreiro nunha rolda de prensa convocada na sé do Parque Natural Baixa Limia-Serra do Xurés en Lobios, onde expertos das tres Universidades galegas e do propio Parque, encabezados polo catedrático en bioloxía da Universidade de Vigo D. Arximiro Manuel Arteaga Vilariño, confirmaron oficialmente, diante dunha multitude de xornalistas e reporteiros gráficos, un rumor co que se viña especulando desde había meses despois de que varios excursionistas e aldeáns afirmaran ter avistado exemplares en puntos do abrupto sueste desta área protexida, próximos ao núcleo de Alvite. Como consecuencia deste descubrimento, unha zona duns 300.000 m2 incorporarase á reserva integral, creándose a figura do “espazo de interese prioritario ” para preservar a poboación agora descuberta tanto do turismo como do contacto coa cabra común, que poderían alterar o seu hábitat natural. Estúdanse xa plans de cooperación e colaboración interterritorial co veciño Parque Nacional Peneda-Gerês luso.

     A capra pyrenaica lusitanica, que se supoñía extinguida desde finais do século XIX, endémica do norte de Portugal e Galicia, constitúe unha das catro subespecies de capra pyrenaica que ao longo da historia habitaron a Península Ibérica. Este achado ten máis valor se cabe despois da desaparición do derradeiro exemplar de bucardo (capra pyrenaica pyrenaica) no Parque Nacional de Ordesa-Monte Perdido no ano 2000. Segundo apuntaron os expertos, os primeiros seguimentos estiman nunha ducia os sobreviventes de cabra montés galaico-portuguesa. Porén non todo son boas novas:

      - A viabilidade da especie é francamente difícil – afirmou o profesor Arteaga – e moi probablemente, a falla de futuros estudos que o demostren, se atope irremediablemente afectada polos problemas derivados dunha prolongada endogamia, de aí que a opción que colle máis forza entre as que barallamos pase polo cruzamento coa victoriae, que goza no interior da Península Ibérica dunha poboación estable e coa que xa se realizaron tentativas de reintrodución. En calquera caso, malia que consigamos que a nosa cabra se estenda polos montes do Xurés, incluso superando a presión da cabra común, xa non será a mesma, pois aquela, tal e como a coñeceron os nosos antepasados, está condenada á extinción...



     Algunhas ligazóns: